Een beredeneerd gebruik van fossiele energie is een absolute noodzaak om tot een duurzame samenleving te komen. Met het project GLITCH hebben we drie jaar lang ingezet op de ontwikkeling van innovatieve energie-efficiënte en klimaatneutrale teelttechnieken en -systemen in de glastuinbouw.
Binnen GLITCH hebben er vele onderzoeken plaatsgevonden binnen de verschillende innovatieprojecten. Eén van deze innovatieprojecten ‘Energie-efficiënte belichtingstechnieken’ komt in dit artikel aan bod. De proeven rondom energie-efficiënte belichting zijn uitgevoerd binnen de teelten tomaat, komkommer en sla.
Sla
De teelt van sla in hydrocultuur is een groeiende teelt. Het is een intensieve teelt die standaard belicht wordt om de productie in de winter op peil te houden. Standaard wordt de sla belicht met SON-T lampen, maar led lampen zijn efficiënter en duurzamer. Daarom worden deze meer en meer gebruikt in de sla. Eerder onderzoek heeft aangetoond dat sla geteeld onder led-licht hogere lichtintensiteiten toelaat dan telen onder SON-T-licht, zonder extra rand in de sla te veroorzaken. Met een hogere lichtintensiteit kan een hogere productie worden gehaald. Daarenboven kleuren rode types mooier rood, groeien compacter en maken een dikker blad onder een blauw-rood spectrum. Maar wanneer zware kropsla moet worden geteeld, dan zien we dat dit type onder het blauw-rode spectrum vaak te compact groeit. In de winter van 2017-2018 hebben we in een proef, uitgevoerd op kleine schaal, aangetoond dat toevoeging van verrood licht de kropsla mooier en minder compact maakt.
Komkommer
De komkommerteelt in Nederland en Vlaanderen kan kortweg ingedeeld worden in twee teeltsystemen: de traditionele komkommerteelt en de hogedraad komkommerteelt. Samen omvatten ze ongeveer 700 ha komkommer. Een groot deel beleveren ze voor de interne markt, maar vooral Nederland is ook een belangrijke exporteur. Het areaal hogedraad teelt neemt steeds verder toe omdat met deze techniek hogere opbrengsten en een betere vruchtkwaliteit gerealiseerd kunnen worden. Hoewel de mooie resultaten die hogedraad met zich meebrengt, lijkt niet iedereen geneigd te zijn om over te schakelen van traditioneel naar hogedraad. Dit komt doordat bij hogedraad een constante gewasverzorging essentieel is, waardoor de arbeid veel hoger ligt dan in een traditioneel teeltsysteem.
Momenteel start de productie langzaam in februari, piekt tussen eind maart en september en loopt dan sterk terug met een verwaarloosbare aanvoer in november. Door verder gebruik te maken van belichting, is een teler in staat om een constante aanvoer en kwaliteit te realiseren. Dit speelt met name in maart, waar het qua belichting nog wel eens misgaat. Het bijsturen door middel van kunstmatige belichting kan dan essentieel zijn om de productie en kwaliteit op niveau te houden. In 2018 is het areaal met vroege plantingen (december/januari) klein, slechts 15 ha. Aangezien er vanuit de consument behoefte is aan Nederlandse producten, is er wel toenemende interesse in het jaarrond telen van komkommers om zo te kunnen concurreren met het Spaanse product. Bij aanvang van het project werd er reeds bij een handvol telers belicht met HPS-lampen. Omdat LED-lampen efficiënter zijn dan HPS-lampen, is er interesse om gebruik te maken van LED lampen. Echter, dit roept nog veel vragen op.
Tomaat
Het tomatenlandschap heeft een sterke verandering ondergaan. Lampen werden geïnstalleerd in onbelichte serres en nieuwe belichte serres werden gebouwd. Daar waar er vroeger tijdens de winter slechts een beperkt aanbod aan Belgische tomaten was, is er nu van een grote range aan tomaattypes jaarrond product beschikbaar. Het areaal belichte tomatenteelt in België steeg op vijf jaar tijd van 18 naar 110 ha in 2018 (Figuur 1), een kwart van het totaal areaal doorteelt tomaat op substraat. Hiervan was er 16 ha uitgerust met hybride belichting en 6 ha met full-led. Het Belgisch areaal doorteelt tomaat op substraat nam gestaag toe van 470 ha in 2014 tot 515 ha in 2018.
Bent u benieuwd geworden naar het volledige draaiboek?
OVERIGE NIEUWSBERICHTEN
