In België worden in de winter nog steeds het vaakst tomaten geteeld met SON-T lampen. Led lampen zijn echter energie-efficiënter. Door de combinatie te maken van led en SON-T is al gebleken dat de productie verhoogd kan worden, maar dit gaat vaak gepaard met een verhoging van het energieverbruik (Moerkens et al. (2015, 2016), Vanlommel et al. (2017, 2018), Wittemans et al. (2018, 2020)). Daarom zijn we binnen dit project gaan kijken naar de mogelijkheden van full-led.
Uit de proef van 2018-2019 bleek dat, door enkel led lampen te gebruiken, de productie verhoogd kan worden met een lager energieverbruik. De
productieverhoging en energiebesparing hing wel sterk af van het type led lamp dat gebruikt werd (Vanlommel (2020)). In 2018-2019 werd een full-led belichtingssysteem met 210 μmol/m²s toplight vergeleken met enerzijds een full-led belichtingssysteem met 135 μmol/m²s toplight en 75 μmol/m²s interlight en anderzijds met een referentie belichtingssysteem met 215 μmol/m²s SON-T. Deze proef werd in 2019-2020 herhaald ter bevestiging van de resultaten. De gebruikte toplight modules zijn hier in beide gevallen lineaire modules. Deze worden met behulp van extra c-profielen in de serre opgehangen. In 2019-2020 werd nog een derde full-led systeem getest, namelijk de combinatie van 135 μmol/m²s toplight en 75 μmol/m²s interlight, waarbij er gekozen werd voor toplight modules die aan het bestaande spant bevestigd kunnen worden (compact modules). Zo wordt er geen extra natuurlijk licht weggenomen, maar het lichtbeeld in de serre zal waarschijnlijk minder homogeen zijn. De combinatie van toplight en interlight leek in 2018-2019 efficiënter dan wanneer je eenzelfde hoeveelheid licht toedient met enkel toplight modules. Hoewel de lichtdoordringing in het gewas beter is met enkel toplight modules, leek het positieve effect van de interlight modules op het vruchtgewicht de minder goede lichtdoordringing te overtreffen. Door de combinatie van toplight en interlight werden er in 2018-2019 17% meer tomaten geproduceerd ten opzichte van het referentie systeem met 17% meer licht. Door enkel toplight modules te gebruiken was de meerproductie op het einde van het seizoen slechts 5%. In de proef van 2019-2020 wordt bevestigd dat in een full-led belichtingssysteem de interlight een meerwaarde is. In het teeltseizoen 2019-2020 hebben de planten in het full-led systeem over een heel jaar gezien 4% meer licht ontvangen dan de planten in het klassieke belichtingssysteem. De combinatie van lineaire led toplight modules en interlight (wat in 2018-2019 ook al werd getest) geeft van de geteste belichtingssystemen het meest homogene lichtbeeld en dit resulteert ook in de hoogste productie, namelijk 8% meer ten opzichte van SON-T. De combinatie van compact led toplight modules en interlight geeft een productie achterstand in de winter, maar maakt dit goed in de zomer en het najaar en resulteert in totaal in 2% meer productie ten opzichte van het klassieke systeem. Wanneer je enkel led toplight gebruikt, produceren de planten net 1% meer ten opzichte van SON-T. Op het einde van teeltseizoen 2019-2020 is de productie in alle full-led systemen hoger dan in het referentie systeem en zijn ook alle full-led systemen energie efficiënter dan het referentie systeem. Doordat de SON-T lampen dit jaar in de zomer ook nog gebrand hebben (hetzij slechts 50% van de lampen) is het elektriciteitsverbruik over een heel teeltseizoen gezien lager voor de drie full-led systemen (in tegenstelling tot 2018-2019) ten opzichte van het referentie systeem. In totaal is er, afhankelijk van het belichtingssysteem, 15 tot 23% minder elektriciteit nodig met full-led om 1 kg tomaten te produceren ten opzichte van het referentie systeem. Het verbruik voor de verwarming is in deze belichtingssystemen weliswaar hoger, maar in combinatie met het lagere elektriciteitsverbruik en de hogere
producties is er uiteindelijk 2 tot 8% minder energie nodig in de full-led systemen om 1 kg tomaten te produceren.
Benieuwd geworden naar het volledige rapport van dit onderzoek?
OVERIGE NIEUWSBERICHTEN
