Tot 20 jaar geleden was een komkommerteelt tijdens de wintermaanden in de Vlaamse- en Nederlandse glastuinbouw ondenkbaar. Omwille van het geringe licht in deze periode kan het gewas niet optimaal groeien, waardoor de productie en de kwaliteit van de vruchten ondermaats blijven. Om jaarrond hoogkwalitatieve komkommers aan te bieden aan handelaars en grootwarenhuizen is assimilatiebelichting in de meest donkere periode van het jaar noodzakelijk. In de eerste belichtingsproeven werden Hogedruk Natriumlampen (HPS; ‘High Pressure Sodium’), type SON-T gebruikt. Doordat de SON-T-lampen radiatiewarmte uitzenden, is het noodzakelijk dat deze lampen op voldoende afstand boven het gewas worden opgehangen om schade aan de plant en aan de vruchten te voorkomen (Hovi et al., 2004, Hovi-Pekkanen & Tahvonen, 2008). Omwille van deze radiatiewarmte zijn SON-T-lampen begrensd inzake lichtintensiteit. Bovendien dooft, door de SON-T-lampen boven het gewas te hangen, het assimilatielicht snel uit in het gewas (vergelijkbaar met natuurlijk daglicht).
Een alternatief voor deze SON-T-lampen vindt men terug in led-lampen. In het verleden werden in de komkommerteelt hiermee reeds verschillende onderzoeken uitgevoerd, maar pas vanaf 2018 nam de ontwikkeling sterk toe. De keuze valt op led doordat de belichtingsefficiëntie vele malen hoger is dan deze van SON-T-lampen (μmol PAR J-1 elektriciteit). Daarnaast kan deze efficiëntie nog steeds verbeterd worden (Ouzonis et al., 2015). Tot slot zenden led-lampen minder radiatiewarmte uit, waardoor de intensiteit van de lampen verhoogd kan worden zonder schade toe te brengen aan de plant of vrucht. Ook kunnen led-lampen hierdoor gebruikt worden als tussenbelichting in dichte gewassen.
Uit recent onderzoek is reeds gebleken dat de warmteproductie van led-lampen op een andere manier verdeeld is ten opzichte van de warmteproductie afkomstig van SON-T-lampen. Led-lampen stralen dubbel zo veel convectiewarmte uit en de helft minder radiatiewarmte (Philips, 2015). Dit zorgt ervoor dat het merendeel van de warmte, geproduceerd door led naar boven wordt uitgezonden, terwijl het merendeel van de warmte, geproduceerd door SON-T naar beneden richting het gewas wordt gestuurd. Hierdoor wordt een lagere kop- en bladtemperatuur waargenomen onder led-verlichting, waardoor het noodzakelijk is om de buistemperatuur te verhogen (Jokinen et al., 2011). Led-lampen zorgen met hun belichtingsefficiëntie dus voor een verlaging van het elektriciteitsverbruik, al gaat een deel van deze besparing verloren aan de productie van extra warmte.
Op dit moment staat de vergelijking van SON-T-belichting met led-belichting alsook het effect op plantgroei, plantontwikkeling, productie en energie-efficiëntie nog in zijn kinderschoenen. Daarnaast bleek het kopiëren van het reguliere tomatenrecept (95% rood en 5% blauw) niet succesvol voor de komkommerteelt, waardoor meer onderzoek nodig is naar het vinden van het optimale komkommerspectrum (De Win, 2019).
Dankzij het Interreg-project GLITCH kon dit jaar verder onderzoek uitgevoerd worden naar een duurzame en kwaliteitsvolle komkommerteelt gedurende de meest donkere periode van het jaar. Hierbij werd de invloed van verschillende spectra full led-toplight op plantkwaliteit en opbrengst in komkommer vergeleken met een SON-T- of een hybridebelichtingssysteem. In totaal werden zes verschillende spectra getest op het gewas waarbij het basisspectrum, bestaande uit 95% rood licht en 5% blauw licht gekozen werd als referentie. De vijf andere spectra zijn steeds een afgeleide van het basisspectrum, waarbij enerzijds het percentage blauw-, rood- en verrood licht varieert en anderzijds het belichtingsmoment. Onder het hybridebelichtingssysteem werd nog een bijkomende proef met teelttechnieken uitgevoerd, waarbij telkens de plantdensiteit alsook het streefoogstgewicht verschilde. De gehele belichtingsproef werd uitgevoerd op een hogedraadsysteem.
Bent u benieuwd geworden naar het volledige rapport?
OVERIGE NIEUWSBERICHTEN
