Om jaarrond komkommers te kunnen telen in de Nederlandse glastuinbouw, is assimilatiebelichting noodzakelijk. Omdat de dagelijkse lichtsom (DLI) in de wintermaanden te laag is, wordt gebruik gemaakt van lampen om bij te belichten in deze donkere maanden. In de praktijk worden hiervoor meestal hogedruk natrium lampen (SON-T) gebruikt, die boven het gewas opgehangen worden. Door de stralingswarmte die wordt uitgestoten door de SON-T lampen, is het noodzakelijk om deze lampen boven het gewas te hangen in de Nederlandse kassen (Hovi et al. 2004, Hovi-Pekkanen and Tahvonen 2008). Het nadeel van het plaatsen van SON-T lampen boven het gewas, is dat het assimilatielicht op deze manier snel uitdooft in het gewas (vergelijkbaar met natuurlijk daglicht). Daarnaast wordt bij toplicht een gedeelte van het licht gereflecteerd door de bovenste bladeren (6 – 7%). Tussenbelichting zou in dit geval uitkomst kunnen bieden omdat het gereflecteerde licht niet meteen verloren gaat, maar nog geabsorbeerd kan worden door omliggende bladeren (Goudriaan and Van Laar 1994, Marcelis et al. 1998).
De afgelopen jaren hebben veel ontwikkelingen plaatsgevonden van LED lampen die geschikt zijn voor de glastuinbouw, met name voor lage gewassen zoals sla (Hahn et al. 1996, Li et al. 2014). De efficiëntie van LED verlichting is beter dan van SON-T lampen (μmol PAR J-1 elektriciteit) en deze efficiëntie wordt nog steeds verbeterd (Ouzonis et al. 2015). Daarnaast stralen LED lampen vrijwel geen warmte uit en zouden ze hierdoor dus ook geschikt kunnen zijn als tussenbelichting in dichte gewassen, zoals de vruchtgroente gewassen in de Nederlandse glastuinbouw.
De productie van warmte, relatief aan de productie van licht, is hoger in SON-T lampen in vergelijking tot LED lampen. Daarnaast stralen SON-T lampen warmte uit naar beneden, terwijl LED lampen de warmte die ze produceren, naar boven uitstralen. Dit resulteert in een lagere bladtemperatuur onder LED verlichting in vergelijking tot SON-T verlichting, waardoor het in sommige gevallen nodig is om meer buistemperatuur te gebruiken onder LED verlichting (Jokinen et al. 2011).
Momenteel is er weinig bekend over het vergelijk van SON-T belichting met LED belichting (zowel top- als tussenbelichting) en het effect op plantgroei, -ontwikkeling, productie, en energie efficiëntie. Daarnaast is het nodig om meer informatie op te doen over het effect van verschillende lichtspectra op bovengenoemde parameters, aangezien uit onderzoek is gebleken dat het kopiëren van het reguliere tomatenrecept (95% rood 5% blauw) niet succesvol is voor de komkommerteelt (De Win, 2019).
Daarom werd dit jaar een hogedraad teelt komkommer opgezet om onderzoek te doen naar bovenstaande vragen. Hierbij werd effect van tussenbelichting ten opzichte van topbelichting onderzocht, in zowel een hybride (SON-T + LED) als een volledige LED situatie. Daarnaast werd het effect van verschillende LED spectra getest, waarbij SON-T lampen dienden als referentie. Zo werd extra blauw toegevoegd omdat de hypothese was dat blauw licht de huidmondjes opent en dat hiermee de wateropname gestimuleerd zou worden. Daarnaast werd extra groen licht toegevoegd omdat SON-T bij de vorige teeltproef een hogere productie liet zien ten opzichte van de LED toplights. Aangezien SON-T lampen een groot aandeel wit licht in het spectrum hebben zitten (waaronder groen licht), werd verwacht dat toevoeging van extra groen licht aan het LED spectrum, wellicht een positief effect zou kunnen hebben op de plantontwikkeling en productie. Tot slot werd er gerekend aan de verschillen in energieverbruik tussen een hybride en volledige LED situatie.

Benieuwd geworden naar de resultaten van dit onderzoek?

Bekijk dan hier het volledige rapport!