Onder andere telers, accountmanagers, inkopers, bedrijfsleiders en adviseurs kwamen op woensdag 4 maart bij elkaar. Samen hadden ze minstens één ding gemeen, namelijk hun passie voor de belichte komkommerteelt.
Introductie bij Botany
GLITCH organiseerde voor deze enthousiaste groep deelnemers een roadshow gericht op komkommerteelt. De dag werd afgetrapt met koffie en Limburgse vlaai bij Botany. Directeur Peter Korsten (Botany) vertelde over zijn organisatie die hij omschrijft als kennis- en ontwikkelpartner op het gebied van plantfysiologie, plantgezondheid en teelttechniek. Vervolgens gaf hij het woord aan Maarten Vliex, teamleider expertise team van Botany en werkpakketleider binnen GLITCH, die de deelnemers meenam in zijn verhaal over het belichtingsonderzoek in komkommer.
Maarten begon zijn verhaal met de eerste belichte hogedraadteelt in komkommer, die vorig jaar voor GLITCH werd uitgevoerd. Hierbij werden verschillende type assimilatie verlichting met elkaar vergeleken. Een kascompartiment werd uitgerust met SON-T en een ander kascompartiment werd een volledige LED afdeling waarbij de linkerkant van de afdeling werd uitgerust met LED lampen zonder verrood licht (DR/W/LB) en de rechterkant van de afdeling met lampen met verrood licht (DR/W/LB FR). In beide kascompartimenten werden ook interlights (R/B) opgehangen. De totale lichtsom van iedere behandeling was 200 µmol PAR. “Uit deze proef bleek dat er nauwelijks verschillen optraden in plantontwikkeling tussen de verschillende lichtbehandelingen”, vertelde Maarten. Wel bleek er een verschil in productie te ontstaan waarbij de hybride afdeling voorop liep. Op basis van deze gegevens is een nieuwe proefopzet bedacht in samenwerking met de telerscommissie, waarmee vervolgens een nieuwe belichte hogedraadteelt in komkommer werd opgezet. Tijdens deze huidige proef wordt onderzocht wat het effect van interlights is, ten opzichte van toplights in zowel een hybride als een volledige LED afdeling. Daarnaast wordt het effect van verschillende LED spectra onderzocht (één behandeling met 10% extra groen licht en één behandeling met 10% extra blauw licht ten opzichte van het DR/W/LB FR spectrum) die vergeleken worden met de standaard DR/W/LB FR lampen. “We zien dit jaar dat spectrum een erg belangrijke factor is in de komkommerteelt en dat er zeker alternatieven zijn voor de standaard LED spectra die momenteel gebruikt worden”, geeft Maarten aan. De kunst is komende tijd om de plant fysiologische processen en klimaat dusdanig op elkaar af te stemmen dat de geproduceerde assimilaten op de juiste plek terecht komen in de komkommerplant. Botany is van mening dat door de verdamping van de komkommerplant op de juiste manier te managen grote stappen gezet kunnen worden in de belichte komkommer teelt. Dit gaat uiteraard gepaard met de juiste verhouding(en) licht. Botany zal dan ook komende tijd inzetten om deze twee aspecten beter in beeld te brengen en nader op elkaar af te stemmen. Door de samenwerking aan te gaan met telers zijn wij ervan overtuigd dat er grote stappen gezet kunnen worden in de belichte komkommerteelt en wordt het zeer interessant om jaarrond komkommers te produceren. En daarmee eindigde Maarten zijn presentatie.
Een kijkje bij de proeven
De deelnemers kregen vervolgens allemaal de mogelijkheid om een kijkje te nemen in de kassen. Tijdens de rondleiding in de twee kascompartimenten kregen de aanwezigen ruim de tijd om vragen te stellen over de teelt en een blik te werpen op de komkommer teelt. Doordat het een gemengd gezelschap was van onder anderen telers, adviseurs en veredelaars ontstonden er kleine discussies met interessante theorieën en vragen die in de opzet van vervolg onderzoek zullen worden meegenomen.
Richting het Belgische Sint-Katelijne-waver
Nadat iedereen de hygiëne pakken uit had gedaan kon de reis richting Proefstation voor de Groenteteelt (PSKW) beginnen. Eenmaal aangekomen in het Belgische Sint-Katelijne-Waver kon iedereen direct genieten van een heerlijke lunch, want van zoveel informatie kregen we best wel trek. Ondertussen begon Jonas De Win, onderzoeksverantwoordelijke komkommer, met zijn introductie over Proefstation voor de Groenteteelt, waarbij hij onder andere vertelde dat het Proefstation een onderzoeksinstelling is gericht op onderzoek, ontwikkeling en innovatie van de groentesector.
Jeroen van Roy, onderzoeker Thomas More Hogeschool, presenteerde het onderzoek naar de dagelijkse licht integraal (DLI). De DLI is het totale aantal fotonen (of lichtdeeltjes) die de plant op een dag ontvangt. Die hoeveelheid wordt uitgedrukt in µmol per m² per seconde. Jeroen wees op het belang van DLI-sturing en lichtintegratie en op het sturen op basis van de aanbod van het licht in verleden en/of toekomst. Voordelen zijn energiebesparing en betere sturing van plantbalans. Dit illustreerde Jeroen aan de hand van de belichte komkommerproef die afgelopen winter op PSKW werd uitgevoerd: “Vanaf februari werd de belichting al afgebouwd. Op basis van het DLI-model was dit te vroeg, waardoor we productiepotentieel zijn verloren”.
Vervolgens presenteerde Jonas De Win de proefopbouw van de belichte komkommerteelt. “Om de opbouw van de huidige proef te begrijpen, moeten we starten met de resultaten van vorig jaar” begon Jonas. “Vorige winter vergeleken we een afdeling Son-T met een afdeling full LED. De LED-belichting was een spectrum 95% rood en 5% blauw. We zagen dat vooral in de donkerste periode dit spectrum niet mee kon. Vooral de uitgroei van de vruchten liep mis. In Frankrijk wees men op het effect van meer blauw licht, in Nederland keek men naar verrood.” Daarom startte PSKW met een spectrumproef waarbij verschillende aandelen blauw en verrood worden vergeleken, naast een hybridesysteem van Son-T, LED en een volledige Son-T-belichting. “Maar” gaat Jonas verder “een belichte teelt stopt niet met de keuze van het spectrum. Dit jaar merken we dat het effect van de voornacht op de plant niet onderschat mag worden.”
In de praktijk
Vervolgens trokken de deelnemers naar de kassen waar de verschillende belichtingsproeven werden getoond. Bart Van Calenberge, coördinator van GLITCH, nam de groep mee naar andere initiatieven van GLITCH binnen de onderzoeksfaciliteiten van PSKW. “GLITCH is meer dan belichtingsonderzoek. Hier op het Proefstation ontwikkelen we betere energiedoeken, laagwaardige warmtenetten en tools voor een betere luchtkwaliteit in de kassen.” En zo werd een succesvolle uitwisseling tussen België en Nederland afgesloten.
Bij vragen of opmerkingen graag contact opnemen met:
Jonas de Win ([email protected])
Maarten Vliex ([email protected]).